ಎರಡು ಅಣೆಕಟ್ಟುಗಳು

ಈ ಎರಡು ಅಣೆಕಟ್ಟುಗಳನ್ನು ನೋಡಲು ಅದೊಂದು ದಿನ ನನ್ನ ಯಮಾಹದಲ್ಲಿ ತೆರಳಿದೆ. ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಸಿಗುವ ಈ ಊರು ಅದೊಂದು ಸಮಯ ಜನರು, ಅಂಗಡಿ, ಉದ್ಯಾನವನಗಳಿಂದ ಕಂಗೊಳಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಪುಟ್ಟ ಊರು. ಆದರೆ ಈಗ, ರಸ್ತೆಯ ಇಕ್ಕೆಲಗಳಲ್ಲಿ ಅರ್ಧ ಮುರಿದು ಬಿದ್ದ, ಮುರಿದು ಬೀಳುತ್ತಿರುವ, ಪೂರ್ತಿ ನಾಶವಾದ ಮನೆಗಳು. ಕೆಲವೊಂದು ಮನೆಗಳು ಇನ್ನೂ ಕುಸಿದಿರಲಿಲ್ಲ ಆದರೆ ಕಿಟಕಿ, ಬಾಗಿಲು ಇತ್ಯಾದಿಗಳಿಗೆ ಬಳಸಲಾಗಿದ್ದ ಮರದ ವಸ್ತುಗಳು ನಾಪತ್ತೆ. ಕೆಲವೊಂದು ಮನೆಗಳ ಸೂರು ನಾಪತ್ತೆ.

೮೦ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲಿರುವ ನದಿಗೆ ಅಡ್ಡಲಾಗಿ ಅಣೆಕಟ್ಟನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ವೈಫಲ್ಯವನ್ನು ಕಂಡಿತು. ಕರ್ನಾಟಕ ವಿದ್ಯುತ್ ನಿಗಮ ಈ ಜೋಡಿ ಅಣೆಕಟ್ಟುಗಳಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವ ನೌಕರರಿಗಾಗಿ ಈ ಊರನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿ ಈ ಮನೆಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಿಸಿತ್ತು. ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್-ನ ವೈಫಲ್ಯದ ಬಳಿಕ ಈಗ ಜಾಗ ಭಣಗುಡುತ್ತಿದೆ. ಸುಂಟರಗಾಳಿ ಬೀಸಿ ಸರ್ವನಾಶವಾದ ಹಳ್ಳಿಯೊಂದರಂತೆ ಕಾಣುತ್ತಿದೆ ಈ ಊರು. ಇಲ್ಲೇ ಉಳಿಯಬಯಸಿದ ಕೆಲವರು ಸ್ವಲ್ಪ ಮೊದಲು ಸಿಕ್ಕಿದ ಸಣ್ಣ ಪೇಟೆಯನ್ನು ಊರನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಹಾಗೆ ನೋಡಿದರೆ ಎಲ್ಲಾ ಮನೆಗಳು ಕುಸಿದಿಲ್ಲ. ಐದಾರು ಸುಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿರುವ ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವರು ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಊರಿಗೆ ಬರುವ ಬಸ್ಸು ಈಗಲೂ ಇಲ್ಲಿ ಸುಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿರುವ ಕೊನೆಯ ಮನೆಯ ತನಕ ಬಂದೇ ಹೋಗುತ್ತದೆ!


ಮಳೆ ಇನ್ನೂ ನಿಂತಿರಲಿಲ್ಲ. ಅಣೆಕಟ್ಟಿಗೆ ಊರಿನಿಂದ ಸುಮಾರು ದೂರವಿದೆ. ನಾನು ಅಣೆಕಟ್ಟು ಸಮೀಪಿಸಿದಂತೆ ಮಳೆ ನಿಂತಿತು. ಕಣ್ಣ ಮುಂದೆ ವಿಶಾಲ ಜಲರಾಶಿ. ಅಲ್ಲಿ ನಾನೊಬ್ಬನೇ. ಬೈಕನ್ನು ಸೀದಾ ಅಣೆಕಟ್ಟಿನ ಮೇಲೆ ಓಡಿಸಿದೆ. ಅಣೆಕಟ್ಟಿನ ಮತ್ತೊಂದು ತುದಿಯಲ್ಲಿ ಕಾಲುವೆಯೊಂದಿದೆ. ಈಗ ಈ ಕಾಲುವೆಯಲ್ಲಿ ನೀರು ಹರಿಯುವುದಿಲ್ಲ. ಒಂದು ಕಡೆ ಅಗಾಧ ಜಲರಾಶಿ, ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ ನಡುಗಡ್ದೆಗಳು, ಜಲರಾಶಿಯ ಪರಿಧಿಯ ಆ ಕಡೆ ಬೆಟ್ಟಗುಡ್ಡಗಳು. ಮತ್ತೊಂದು ಕಡೆ ನದಿಯ ಕಣಿವೆ ಮತ್ತು ಬೆಟ್ಟಗಳು. ಮೂರ್ನಾಲ್ಕು ಬಾರಿ ಅಣೆಕಟ್ಟಿನ ಉದ್ದಗಲಕ್ಕೂ ಬೈಕನ್ನು ಓಡಿಸಿದೆ. ಗಾಳಿಯ ಸದ್ದನ್ನು ಬಿಟ್ಟರೆ ಬರೀ ಮೌನ.

ಅಣೆಕಟ್ಟಿನಿಂದ ಕೆಳಗೆ ರಸ್ತೆಯೊಂದು ಇಳಿದಿತ್ತು. ಅದರಲ್ಲಿ ಬೈಕನ್ನು ಓಡಿಸಿದೆ. ಕೆಳಗಡೆ ಆ ರಸ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಕವಲೊಡೆದಿತ್ತು. ಬಲಕ್ಕಿರುವ ರಸ್ತೆ ಅಣೆಕಟ್ಟಿನ ಬುಡಕ್ಕೆ ತೆರಳಿದರೆ ಎಡಕ್ಕಿರುವ ರಸ್ತೆ ಕಾಡಿನೊಳಗೆ ಅದೆಲ್ಲೋ ಮಾಯವಾಗಿತ್ತು. ಈಗಂತೂ ನಾನು ತುಂಬಾ ಹೆದರಿದ್ದೆ. ರಸ್ತೆಯ ಇಕ್ಕೆಲಗಳಲ್ಲಿ ಪೊದೆಗಳು, ಮರಗಳು. ಮುಂದೆ ರಾಕ್ಷಸ ಗಾತ್ರದ ಅಣೆಕಟ್ಟು, ಅದರ ಬುಡದಲ್ಲಿ ಭೂತ ಬಂಗಲೆಯಂತೆ ಕಾಣುತ್ತಿದ್ದ ಕೆಲವು ಕಟ್ಟಡಗಳು. ಮೊದಲು ಈ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಸುಂದರವಾದ ರಸ್ತೆ ಮತ್ತು ಪಾರ್ಕ್ ಇದ್ದ ಕುರುಹುಗಳಿದ್ದವು. ಆದರೆ ಈಗ ಕಾಡು ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಕಬಳಿಸಿದೆ. ಹಿಂದಿನಿಂದ ಏನೋ ಬಂದು ನನ್ನ ಮೈ ಮೇಲೆ ಎರಗುವುದೇನೋ ಎಂಬ ಭಯ. ಬೈಕನ್ನು ತಿರುಗಿಸಿ ವೇಗವಾಗಿ ಮತ್ತೆ ಆಣೆಕಟ್ಟಿನ ಮೇಲೆ ಬಂದಾಗಲೇ 'ಅಬ್ಬಾ ಪಾರಾದೆ' ಎಂದೆನಿಸಿತು. ಅಲ್ಲಿ ಕೆಳಗೆ ಗಾಳಿ ಬೀಸುವ ಸದ್ದು ಕೂಡಾ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಪರಿ ನಾನು ಎಂದೂ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಿಯೂ ಹೆದರಿರಲಿಲ್ಲ.


ನಂತರ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿರುವ ಇನ್ನೊಂದು ಅಣೆಕಟ್ಟಿಗೆ ತೆರಳಿದೆ. ಇಲ್ಲೂ ಯಾರಿರಲಿಲ್ಲ...ನಾನೊಬ್ಬನೇ. ರಸ್ತೆ ಒಂದು ದಿಬ್ಬದ ಮೇಲೆ ಬಂದು ನಂತರ ತಿರುವು ಪಡೆದು ಕೆಳಗೆ ಸಾಗಿ ಅಣೆಕಟ್ಟಿನ ಮೇಲೆ ಬಂದು ಕೊನೆಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಈ ದಿಬ್ಬದಲ್ಲೇ ಒಂದು ವೀಕ್ಷಣಾ ಗೋಪುರವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದ್ದು ಇಲ್ಲಿಂದ ಜಲಾಶಯದ ನೋಟ ಲಭ್ಯ. ಇಲ್ಲಿಂದ ಅಣೆಕಟ್ಟಿನ ಮೇಲೆ ಇಳಿಯಲು ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳಿವೆ. ವಾಹನವನ್ನು ಇಲ್ಲೇ ನಿಲ್ಲಿಸಿ ಕೆಳಗಡೆ ಇಳಿದರೆ ಚೆನ್ನ. ಅಣೆಕಟ್ಟು ತಗ್ಗಿನಲ್ಲಿದೆ. ಅಣೆಕಟ್ಟಿನ ಸಮೀಪವೇ ಒಂದು ಕೃತಕ ನಡುಗಡ್ಡೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ಅಲ್ಲಿ ಅಲಂಕಾರಿಕ ಮರಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸಲಾಗಿದ್ದು, ಕೂತುಕೊಳ್ಳಲು ಕಲ್ಲಿನ ಬೆಂಚುಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅಣೆಕಟ್ಟಿನ ಮೇಲಿನಿಂದ ೨೫-೩೦ ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳನ್ನು ಇಳಿದು, ನೀರಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕೈದು ಹೆಜ್ಜೆಗಳನ್ನಿಟ್ಟು ದಾಟಿ ಈ ನಡುಗಡ್ಡೆಗೆ ತೆರಳಬಹುದು. ಮಳೆಗಾಲ ಬಿಟ್ಟು ಉಳಿದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನೀರು ದಾಟಿ ಹೋಗುವ ಪ್ರಮೇಯವಿರುವುದಿಲ್ಲ.

ದುರದೃಷ್ಟವೆಂದರೆ ಈ ಎರಡೂ ಅಣೆಕಟ್ಟುಗಳನ್ನು ಯಾತಕ್ಕಾಗಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತೋ ಆ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ ವಿಫಲವಾಯಿತು. ಅನಾವಶ್ಯಕವಾಗಿ ಸಾವಿರಾರು ಎಕರೆ ಕೃಷಿ ಭೂಮಿ ಮತ್ತು ಅಷ್ಟೇ ಪ್ರಮಾಣದ ಕಾಡು ನೀರುಪಾಲಾಯಿತು. ಈಗ ಎರಡೂ ಅಣೆಕಟ್ಟುಗಳಿಂದ ನೀರನ್ನು ಲಿಂಗನಮಕ್ಕಿಗೆ ಹರಿಬಿಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ.

ಹಿಂತಿರುಗುವಾಗ ಮತ್ತೆ ಬಿರುಸಾಗಿ ಮಳೆ ಬೀಳಲಾರಂಭಿಸಿತು. ಮಾಸ್ತಿಕಟ್ಟೆ - ಕವಲೇದುರ್ಗ ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ನಾನು ಪ್ರಯಾಣಿಸಿರಲಿಲ್ಲ. ರಸ್ತೆ ಬಹಳ ಕೆಟ್ಟಿತ್ತು. ಮಾಸ್ತಿಕಟ್ಟೆ ದಾಟಿದ ನಂತರ ಮಳೆ ಮಾಯ. ೩೫ಕಿಮಿ ಸುತ್ತು ಬಳಸಿನ ದಾರಿಯಾದರೂ ಎಂದೂ ಸಂಚರಿಸದ ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ತೆರಳಿದಂತಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಕವಲೇದುರ್ಗ, ಮೇಗರವಳ್ಳಿ, ಆಗುಂಬೆ ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ಉಡುಪಿ ತಲುಪಿದೆ.