ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ದೇವಾಲಯ - ಕಾಳಗಿ

ಊರ ನಟ್ಟನಡುವೆ ಇರುವ ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ದೇವಾಲಯವು ಮುಖಮಂಟಪ, ನವರಂಗ, ಅಂತರಾಳ ಹಾಗೂ ಗರ್ಭಗುಡಿಯನ್ನೊಳಗೊಂಡಿದೆ. ಸುಮಾರು ನಾಲ್ಕು ಅಡಿ ಎತ್ತರದ ಅಧಿಷ್ಠಾನದ ಮೇಲೆ ನಿರ್ಮಾಣಗೊಂಡಿರುವ ಈ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಇಸವಿ ೧೧೬೩ರಲ್ಲಿ ಬಾಣವಂಶದ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ದೊರೆ ಮಹಾಮಂಡಲೇಶ್ವರ ವೀರ ಗೊಂಕರಸನು ನಿರ್ಮಿಸಿದನು ಎಂದು ಶಾಸನಗಳು ತಿಳಿಸುತ್ತವೆ.

 

ಸುತ್ತಲೂ ಕಕ್ಷಾಸನವಿರುವ ಮುಖಮಂಟಪವು ವಿಶಾಲವಾಗಿದ್ದು, ನಟ್ಟನಡುವೆ ನಾಲ್ಕು ಕಂಬಗಳ ನವರಂಗವಿದೆ. ನವರಂಗದ ನಡುವೆ ನಂದಿಯ ಮೂರ್ತಿಯಿದೆ. ಮುಖಮಂಟಪದ ಕೆಲವು ಕಂಬಗಳ ಮೇಲೆ ಕೆತ್ತನೆಗಳನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು.

ಅಂತರಾಳದ ದ್ವಾರದ ಇಕ್ಕೆಲಗಳಲ್ಲಿ ದ್ವಾರಪಾಲಕಿಯರಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಜಾಲಂಧ್ರಗಳ ರಚನೆಯಿದೆ. ದ್ವಾರದ ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿ ತಾಂಡವೇಶ್ವರನ ಚಿತ್ರಣವಿದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಕೆಂಪು ಬಣ್ಣ ಬಳಿದು ವಿರೂಪಗೊಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. ದ್ವಾರದ ಸ್ವಲ್ಪ ಮೊದಲು ನೆಲದಲ್ಲೇ ಬರೆಯಲಾಗಿರುವ ಎರಡು ಸಾಲುಗಳ ಶಾಸನವಿದೆ.

 

ಗರ್ಭಗುಡಿಯ ದ್ವಾರದ ಲಲಾಟದಲ್ಲಿ ಗಜಲಕ್ಷ್ಮೀಯನ್ನೂ ಮತ್ತು ಇಕ್ಕೆಲಗಳಲ್ಲಿ ಚನ್ನಕೇಶವನನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು. ಚನ್ನಕೇಶವನ ಇಕ್ಕೆಲಗಳಲ್ಲಿ ಚಾಮರ ಬೀಸುವ ಪರಿಚಾರಿಕೆಯರಿದ್ದಾರೆ. ಗರ್ಭಗುಡಿಯಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಪೀಠದ ಮೇಲೆ ಆಕರ್ಷಕ ಮುಖವಾಡ ತೊಟ್ಟಿರುವ ಶಿವಲಿಂಗವಿದೆ.

 

ಈ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ರಾಮೋಜ ಎಂಬ ಶಿಲ್ಪಿಯ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಹನ್ನೆರಡು ಶಿಲ್ಪಿಗಳು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು ಎಂದು ಶಾಸನದಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸಲಾಗಿದೆ.